Leergang Wijkontwikkeling 2022-2023

De eerste module staat in het teken van kennismaking met elkaar en met elkaars werk in de wijkontwikkeling. Wie ben jij en wat is eigenlijk een wijkmaker? En waarom ben jij als wijkmaker zo hard nodig in de opgave die voor ons ligt?

Je fietst door drie wijkvernieuwingswijken en krijgt uitleg over de opgave die daar speelt. We gaan daarover met elkaar in gesprek, waarbij je de opgave relateert aan je eigen rol. Welke positie neem jij in en hoe werken de verschillende organisaties en bewoners met elkaar samen?

Soms is de opgave die in de wijken ligt direct zichtbaar. Dat geldt zeker voor de ruimtelijke kant; woningen, openbare ruimte, fysieke voorzieningen. Maar minstens zo vaak blijft de opgave onder de radar. Omdat het gaat over minder zichtbare onderwerpen, zoals eenzaamheid, gezondheid en armoede. Of omdat er nog niet direct een probleem is, maar in de toekomst wel kan ontstaan als we nu niet handelen. Bij deze opgaven is het gebruik van data belangrijk.

In deze module leer je de opgave in de wijk te analyseren op basis van data. Welke bronnen zijn er? Hoe haal je daar de juiste informatie uit? En hoe gebruik je deze bij het oplossen van vraagstukken?

In deze module staan we staan stil bij het wantrouwen dat we steeds vaker tegenkomen bij bewoners in de wijken ten opzichte van organisaties en de overheid als het gaat om wijkontwikkeling. Waar komt dit wantrouwen vandaan, waar gaat het vaak mis? Hierbij gaat het ook om bewustzijn bij professionals.

Vervolgens staan we stil bij de manier waarop je je eigen rol goed kunt inzetten om vertrouwen te winnen bij bewoners. Hoe kom je in gesprek, hoe bereik je mensen, wat geeft vertrouwen, welke belangrijke randvoorwaarden zijn er en welke middelen kun je inzetten zodat je bewoners wél in beweging krijgt? Maar ook, hoe ga je om met conflicten, hoe voer je een goed debat of hoe kun je mensen overtuigen?

We bekijken in deze module het belangenveld en gaan in op de financiële kant van wijkontwikkeling. Hoe zijn de belangen verdeeld en welke rol speelt de politiek en bestuur? Welke tegenstrijdige belangen zie je in de praktijk?

Hoe zorg je er voor dat je als wijkontwikkelaar in dit krachtenveld op de juiste manier handelt en hoe stuur je op de financiële kant?

"De omgeving van de mens is de medemens", zei Jules Deelder. Dat klopt helemaal, maar toch is ook de ruimtelijke omgeving van groot van belang voor hoe we met elkaar wonen en samenleven. Of het nu gaat om nieuwe wijken of herstructurering; stedenbouw, inrichting van de openbare ruimte en architectuur zijn belangrijke instrumenten bij het (letterlijk) vormgeven van de samenleving.

In deze module leer je de belangrijkste basisprincipes van ruimtelijke kwaliteit (her)kennen. Wat is stedenbouw, waarom werkt een 'bloemkoolwijk' anders dan een 'stempelwijk' of 'gesloten bouwblok'? Waarom is het zo belangrijk om na te denken over de overgangen van privé ruimte naar openbare ruimte? Wat doet architectuur met de uitstraling van een wijk?

Hoe komen we tot een woningmarkt die aansluit bij de maatschappij? Staat de gemengde ongedeelde stad onder druk en is er een magic mix te bedenken? Aan welke knoppen kunnen we draaien? Welke partijen hebben hier een rol in en zijn ze bereid tot samenwerking? In deze module staan we stil bij hoe Groningen werkt aan een ongedeelde stad en welke vraagstukken daarbij spelen.

We onderscheiden belangrijke doelgroepen en welke informatie je van hen nodig hebt. Bijvoorbeeld: hoe is de huishoudenssamenstelling? Hoe is het inkomensniveau? Wonen er veel mensen met een zorgvraag? Wat is het zorgaanbod? Deze informatie wil je aan de voorkant ophalen, maar daarnaast wil je soms ook graag weten of bedacht/bestaand beleid ook goed werkt. We gaan daarom ook in op hoe je bestaand beleid kunt monitoren en evalueren.

In deze module beantwoorden we vragen als: wat zijn de gevolgen van aardgasvrij en elektrisch verwarmen voor een wijk en haar bewoners? Wat betekent een warmtenet en hoe wordt dit gerealiseerd? En op welke manier zorgen we voor een sociale energietransitie?

Ook hebben we aandacht voor het benutten van koppelkansen in de wijk wanneer bijvoorbeeld de straat open gaat voor de aanleg van een warmtenet. Niet de technieken van de energietransitie staan centraal, maar met name de relatie met de wijkontwikkeling en motivatie van bewoners. We doen deze module daarom ook aan de hand van een concrete casus in de wijk.

Hoe weet je wat je eigen impact is? Hoe verbeter je dat? Hoe kun je daarmee oefenen?

In deze module geven we je tips en tricks hoe jij een presentatie geeft waarbij je de aandacht van je publiek vasthoudt en ervoor zorgt dat mensen jouw belangrijkste boodschap onthouden. Uiteraard ga je onder begeleiding hier ook mee oefenen. Dit is meteen de beste voorbereiding voor de presentatie van je eindopdracht in module 10.

Je werkt tijdens de leergang in groepjes van 3 of 4 personen aan een praktijkcase waarin de verschillende thema's aan bod komen. Ook werk je aan je eigen leerdoel(en). In deze module presenteer je met je groepje de uitgewerkte case.

Bij een succesvolle afronding van de eindopdracht ontvang je in deze afsluitende module je certificaat van Wijkmakers en vieren we dit met een feestje!