De Zintuiglijke Kaart tijdens Let's Gro 2023

De grijze, regenachtige sfeer in de binnenstad van Groningen werd tijdens het Let's Gro festival (3, 4 en 5 november) gebroken door toekomstmuziek. Het Forum stond drie dagen lang in het teken van gesprekken over de stad en de toekomst. 

Ook Wijkmakers maakte deel uit van het programma van Let’s Gro met de Zintuiglijke Kaart, geïnspireerd door Elly van Eeghem’s Publiek Plan no 1. Deze unieke kaart nodigt uit om na te denken over de omgeving, maar dan niet vanuit traditionele termen zoals woningvoorraad, infrastructuur en waterbeheer. In plaats daarvan richt het zich op ervaringen, gevoelens en herinneringen. Tijdens drie workshop-sessies delen deelnemers hun ervaringen met het leven in de stad.

We bevinden ons in het oude kinderdagverblijf aan de Sint Jansstraat, in de schaduw van het Forum. Binnenkort zal dit gebouw plaatsmaken voor het vernieuwde cultuurgebouw van Bij Vrijdag, waarbij alleen de monumentale voorgevel behouden blijft. Momenteel wordt het pand beheerd door de anti-leegstandsorganisatie CareX.

Dichtgeplakte ramen en laboratoriumjassen creëren een surrealistische sfeer. Op de vloer schijnt een geprojecteerde kaart van de gemeente Groningen. Een stellingkast vol dozen nodigt deelnemers uit tot gesprek: ‘Kies een doos die je aanspreekt’, zegt de man in de witte labjas. De dozen dragen labels als "geheim", "veilig" of "geprikkeld", die ruimte bieden voor interpretatie en gesprek. Deelnemers halen voorwerpen uit de dozen die corresponderen met de termen: een schuurspons (stroef),  bubbeltjesplastic (veilig), een namaakdrol (smerig). Langzaam vult de kaart zich met objecten en verhalen.

De tekst gaat verder onder de foto

Verrassing, irritatie, geluk

We horen verhalen over de Canadese bevrijding via de Paterswoldseweg richting de Grote Markt, over herinneringen aan de studententijd in de jaren '80, en over het free-café in broedplaats Backbone. We horen ervaringen uit Gravenburg, uit Meerstad, uit de Diepenring. Er ontstaan levendige gesprekken tussen bewoners, buurtvrijwilligers, studenten, onderzoekers, ouders, ambtenaren, ontwikkelaars, gepensioneerden, architecten en docenten. Een bonte mix van Groningers met verhalen en ervaringen die ons begrip van de stad verrijken.

Wat opvalt, is dat de gesprekken niet verzanden in technische praat, vaktaal en uitgebreide analyses van stedelijke problematiek. De deelnemers praten vanuit hun eigen ervaringen, ze zijn experts van de stad. Niet als stadsplanners, maar als actieve gebruikers van de ruimte. De gesprekken gaan daarmee over het gevoel, over verrassing, over irritatie, over geluk.

Maar wat levert de zintuiglijke kaart ons op? 

Het blijkt een krachtig instrument om op een toegankelijke manier over de stad na te denken en ervaringen te delen. Het stimuleert waardevolle gesprekken en draagt bij aan een gevarieerder beeld van de stad. Dat beeld kan vervolgens weer helpen bij stedelijke herinrichting, bouwplannen en bij de sociaal-maatschappelijke opgave in onze wijken. Hoe zou de zintuiglijke kaart uitpakken op de schaal van een wijk, een buurt, een straat? 

We gaan dat experiment graag aan!